koi als hobby
Intro: Het relaas van liefhebbers.
Wat hier beschreven staat komt deels van internet en deels uit boeken. Deze gegevens heb ik overgenomen, omdat ik denk dat er belangrijke informatie bij zit, voor mensen die met Koi gaan beginnen of er nog maar net mee bezig zijn. Daarvoor wil ik iedereen bedanken die op deze wijze een bijdrage heeft geleverd. Het overige bestaat uit eigen ervaringen, belevingen en gevoel.
Misschien leest het wat vreemd of lastig, maar in het Japans staat Koi voor zowel enkelvoud als meervoud.
Wij hebben nu 13 koi een steur en zonnebaars. Wij willen alleen de koi die wij echt heel mooi vinden en met mooie (dat vinden wij) kleuren. En ook alleen de Japanse, die zijn toch dieper en warmer van kleur en niet zo druistig als de andere koi ze zijn veel meer relaxed. Eergisteren, 30 juni 2008, hebben ze voor het eerst uit mijn hand gegeten. Nog niet allemaal. Er zijn er nog een paar die het allemaal maar eng vinden, zo’n grote hand in het water. Ze zijn nu ongeveer tussen de 10 en 15 centimeter. Maar wij zien ze groeien. Toen wij de eersten kochten waren ze ongeveer 10 centimeter. Gisteren heeft René het ook geprobeerd en ja hoor, daar aten ze ook uit zijn hand. Hij vindt het al net zo geweldig als ik. Ja, het Koivirus heeft ook bij hem toegeslagen.
Zelfs het zonnebaarsje zwemt regelmatig met de koi mee en als wij ze eten geven zie je het zonnebaarsje ook altijd in de buurt. Heel leuk allemaal. Onze steur blijft maar rustig rond zwemmen en trekt zich niet zoveel aan van wat er allemaal gebeurt in de vijver .
Ook de waterval vinden ze geweldig. Je ziet ze dan ook met regelmaat er onderdoor zwemmen en springen. Ze maken er gewoon een spel van .
Allemaal heel geweldig. Dit gaat zo een tijdje door. De koi zijn handtam. Wij genieten er vreselijk veel van. Wij kunnen echt uren lang met de vissen bezig zijn. Kijken hoe de kleuren al beginnen te veranderen, of ze donkerder of lichter worden en wat voor kleuren er tevoorschijn komen. Wij hebben bewust gekozen voor jonge Koi. We willen zelf kunnen zien hoe ze groeien. Een nadeel is dan wel, niet voor ons maar sommigen hebben daar moeite mee, dat de vis nog behoorlijk kan verkleuren gedurende het groeiproces. Bijvoorbeeld: Wij hebben onder andere een Bekko gekocht. Dat is een witte Koi met kleine zwarte vlekken. Echter, met het groeien kunnen ook de zwarte vlekken groter worden en dan betekent het dat we uiteindelijk niet een Bekko in de vijver hebben maar een Shiro. Ons maakt dat echt niets uit. We kopen de Koi's omdat we ze op dat moment mooi vinden, maar in onze ogen worden ze niet lelijker of minder lief als de kleuren veranderen. Ja, echt geweldig, wij zijn echt de trotse eigenaars van onze vijver.
Tot 1 augustus. Dan gebeurt er een ramp in de vijver. Er begonnen algen in te komen. Dus ja, daar moesten wij wat aan doen. Op weg naar het tuincentrum. Daar zouden wij kijken wat wij mee konden nemen om de vijver alg vrij te maken. Wij namen een chemisch product mee. Wij hebben precies de aangegeven hoeveelheid gebruikt voor onze vijver van 15000 ltr. Na ongeveer een uurtje kwam onze steur boven zwemmen. Op het eerste gezicht dachten wij (leken) dit is uniek. Hij zwom al die tijd, sinds wij hem hadden, diep onder water en nu kwam hij boven. Maar al snel hadden wij in de gaten dat er iets niet klopte. Dus de steur uit het water gehaald in een aparte bak gedaan. Zonder succes. Al gauw overleed de steur. Ook de Koi begonnen vreemd gedrag te vertonen. Ze wilden geen garnaaltjes meer eten, notabene kost, waarvoor ze alles laten voor wat het is, om maar zoveel mogelijk te bemachtigen. En ze waren erg traag. Dus ook die in aparte bakken gezet, met een luchtpomp er in. Ondertussen de Koikweker gebeld om te vragen wat dit kon zijn. Ja, het kwam van het chemische goedje. We bleken het 2e slachtoffer uit onze buurt te zijn met dezelfde chemische rommel van hetzelfde tuincentrum. Van de 13 Koi, die wij hadden, en de steur en zonnebaars, zijn alleen de zonnebaars en vijf Koi die het hebben het overleefd. Het was een vreselijke ramp en ook een hele verdrietige gebeurtenis.
Wij hebben de hele vijver leeg laten lopen. Daarna alles goed schoongemaakt. Het filter, de vijver en ook de waterval. Ja wij hebben alle stenen in de waterval goed afgespoeld en afgeboend. Stel je voor dat er nog wat van dat vergif achter bleef. Nee dat mocht niet.
Ik hoop ook, dat er nooit meer iemand is, die dit in zijn vijver gooit en dat dit een waarschuwing is, voor iedereen die met Koi wil beginnen of al bezig is. Gebruik geen chemische rommel in de vijver maar laat je goed voorlichten door een goede Koi-leverancier. Hij zal je vaak adviseren om biologische middelen te gebruiken. Ze zijn wel veel duurder en de werking duurt wat langer, maar zelfs bij overdosis gebeurt er niets met de vissen. Wij hebben ook contact met het tuincentrum gehad. De fabriek werd opgebeld, die het product in de handel heeft gebracht, maar die zeggen gewoon :"Zeker niet aan de gegeven hoeveelheid gehouden". Wij zijn hier dan ook heel erg boos over. Ze hadden op zijn minst op de fles kunnen zetten dat het schadelijk voor vissen kan zijn, en dat ze hieraan kunnen overlijden .
DUS NOOIT chemische productenin je vijver gebruiken!!!!!
Bij deze is iedereen, die dit heeft gelezen, gewaarschuwd!!!!!
De Nieuwkomers De vijf overgebleven koi en het zonnebaarsje zijn nog heel rustig. Het is nu alweer twee dagen geleden dat het gebeurde. Maar ze zijn nog steeds niet de oude. Het lijkt wel of ze bang zijn geworden. Ze eten wel weer, maar nog niet echt goed. Zodra ze een vreemde beweging zien of geluid horen, schieten ze naar de diepte. Ook lijkt het erop of ze in de rouw zijn. Wij hadden eigenlijk besloten, voorlopig geen nieuwe Koi te halen, tot ze weer de oude waren. Maar toch begonnen we te twijfelen of we dat wel moesten doen, wachten. Toch maar vijf nieuwe koi gehaald. En wat er toen gebeurde, was voor ons toch nog onverwacht. Ze begonnen weer wat vrolijker in het rond te zwemmen. Ja, het was net alsof we ze vriendjes terug hadden bezorgd, die ze kwijt waren. Ze waren allemaal weer wat opgeknapt. Ze zwommen weer met elkaar in het rond en begonnen weer te spelen onder de waterval. Geweldig allemaal. Nu aan ons, om ze weer handtam te maken. Het zal wel even duren. Een paar weken zeker, denken wij. Daar moet je wel een boel geduld voor hebben. Wij kunnen het niet over ons hart verkrijgen, te doen wat sommigen adviseren om Koi tam te maken, namelijk: 5 dagen uithongeren. Wij doen het anders. Gewoon eten geven, zoveel mogelijk op vaste tijden en in ieder geval op een vaste plek. Maar dat gaat helemaal lukken. Wij hebben ze de eerste paar dagen een beetje met rust gelaten, zodat de nieuwkomers de vijver en de over gebleven koi eerst goed konden leren kennen .
Nu weer langzaam proberen om ze weer uit de hand te laten eten. Eerst wat garnaaltjes in mijn hand, dan voorzichtig met mijn hand in de vijver en maar afwachten. Maar nieuwsgierig zijn ze ook. Kijken op afstand wat die hand daar in het water doet. Dit duurde wel even. Ze kwamen wel steeds dichter bij, maar één beweging en ze zijn weer weg. Heb toen maar wat garnaaltjes om mijn hand een gestrooid. En ja hoor, nu kwamen ze toch wel weer heel dicht bij. De Ushiba kwam als eerste vlakbij mijn hand. Daarop volgde de Kohaku. Die begon echt aan mijn hand te zuigen. De anderen kwamen wel heel dicht bij, maar het was toch nog allemaal een beetje eng. Voor ons was het echter toch een hele overwinning. De volgende dag zouden wij het weer proberen. Zo gezegd, zo gedaan. Nu duurde het niet zo lang voor ze er aan kwamen. En ja hoor weer de Ushiba, gevolgd door de Kohaku en nu ook door de Goromo en de Chagoi. De anderen begonnen af en toe wel even aan mijn hand te zuigen, maar kwamen nog niet echt op mijn hand. Zij waren nog heel onderzoekend, of dit wel veilig genoeg is. Al met al heeft het ongeveer een week gekost, maar ze komen weer uit de hand eten. Ook voor ons een heerlijk gevoel.
Inmiddels zijn we nu bijna drie weken onderweg en hebben er nog drie bijgekocht. Allemaal in ongeveer dezelfde maat. We hebben nu weer dertien mooie Koi. Een Bekko (misschien wel een Shiro), een Hikari muyumono, drie Shoa's, een Kuhaku, twee Koyaku's, twee Ushiba's, een Kin Ki Utsuri, een Chagoi en een Goromo.
Waarom hebben we een zonnebaars? Wel, er zijn larven en kevers die een gevaar kunnen zijn voor de Koi. Vooral de geelgerande waterkever en de larve van de libelle, die lijkt op een kleine schorpioen, zijn een bedreiging. Tevens is het bootsmannetje en de rugzwemmer een geliefde prooi.De zonnebaars zorgt er voor dat dit ongedierte voor onze Koi, geen kans krijgen, schade aan te richten. De zonnebaars is ook nog eens een heel mooie vis. Alleen is het jammer dat we hem zo weinig te zien krijgen. Hij is niet groot en heeft een donkere bovenkant. Daar het vijverfolie zwart is, is de zonnebaars slecht te onderscheiden. Maar hij is er wel degelijk. Één van de weinige momenten dat we hem zien, is, als we wormen voeren. Hier is hij gek op. En niet alleen hij. Ook de Koi lusten ze best. We kunnen hem ook goed zien zwemmen als de zon op de vijver schijnt. Omdat het water zo helder is, zien we de zonnebaars geregeld zwemmen.
Soms verschijnt er flink wat schuim op de vijver. Vooral als de luchtpomp veel belletjes veroorzaakt. Of als er sprake is van "vallend" water. Zoals bij ons het watervalletje. Als dit verschijnt, raak dan niet in paniek. Vallend water en de luchtpomp veroorzaken belletjes. Eiwit uit het water zet zich vast om die belletjes heen. Heel veel belletjes kan dus ook betekenen heel veel schuim. Dit kan echter totaal geen kwaad. Je zult ook zien, dat het schuim, na verloop van tijd, vanzelf weer verdwijnt. Wel heb je er iets minder last van als je dagelijks de skimmer schoon maakt en zeer regelmatig de vijverfilter. Wij hebben zelf een filter gebouwd. In een ronde ton hebben we twee RVS roosters waartussen zich filterkorrels bevinden. Het water wordt van onderaf het filter ingepompt, vervolgens filteren de korrels het water en daarna gaat het water, boven door een overloop, naar de waterval. Twee keer per week laten we de luchtpomp door de filter heen blazen. Daarna laten we het water een kwartiertje staan, zodat het vuil naar beneden kan zinken. Via een afvoersysteem laten we het vuile water afvloeien. Vervolgens laten we schoon water in het filter stromen en herhalen de hele actie nog een keer. Dan laten we opnieuw schoon water de filter in lopen en zetten de pomp weer aan. Daarna is het schoonmaakkarwei plat. Wij hebben een 15000 ltr pomp en daarom doen we dit twee keer per week. Het is ons echter duidelijk gemaakt, door een uitstekende Koi handelaar in Ommelanderwijk, nabij Veendam, dat het filter dat wij hebben, onvoldoende is om de vijver goed te verzorgen. het is een uitstekend voorfilter maar daarna moet nog een zogeheten "bioloog" worden geïnstalleerd. We hebben dus maar twee tonnen erbij genomen. We zetten ze in serie, in verbinding met elkaar. In de eerste komen nu de korrels, als voorfilter, in de tweede komen japanse matten en in de derde een soort stenen die de biologische balans herstellen.
De groei kan bij Koi verschillen. De één groeit harder dan de ander. Dit is mede afhankelijk van de soort. Schrik hier echter niet van. De kleinste Koi uit de school wordt evengoed ook, bij goede verzorging, een prachtig groot exemplaar. Vaak duurt het tam worden wel ietsje langer, maar laat je niet weerhouden, evengoed met de hand in het water te gaan om ze te voeren. Het komt echt vanzelf. Laat een tragere groei echter geen reden zijn tot "extra vetmesten". Ook voor de kleinsten is overvoeren totaal verkeerd.
Heb je ook een steur in de vijver, verdient het aanbeveling om eerst de Koi te voeren en pas daarna de steur. Koi zijn gek op steurvoer. Dat kan in principe niet zoveel kwaad, maar het voer is vetter. Daardoor worden ook de Koi vetter. Dat lijkt in het begin ideaal in het kader van de groei, maar wij hebben geen ervaring met min of meer volgroeide dieren, die in hun leven veel steurvoer hebben gehad. Dus is ons ook niet bekend wat het met de gezondheid van de vis doet en of de kleuren wel worden of blijven wat verwacht had mogen worden. Eigenlijk is het zelfs beter de steur pas te voeren als het donker is. Dan stopt de Koi met eten en de steur aast gewoon door.
Wij hebben in de gaten dat ze de waterval iets prachtigs vinden. Regelmatig zien we de Koi, al spelend, onder het vallende water dartelen. Vooral bij warm weer hebben wij de indruk dat de Koi het geweldig vinden, onder de vallende stralen door te zwemmen. Ook de bellen uit de luchtsteen, die zuisend omhoog komen, kunnen aanleiding zijn tot spelgedrag. Je zal regelmatig zien dat Koi, al kantelend, door het water scheren. Dit betekent niet dat het beestje ziek is. Integendeel, hij zit dan juist goed in zijn vel (met of zonder schubben).
Let wel op als je een nieuwe Koi koopt. Vaak willen ze in hun nieuwe omgeving nog wel eens wat uitgelaten gedrag vertonen. Ze kunnen dan best eens willen springen, boven het wateroppervlak uit. Op zich een leuk gezicht, maar wij doen wel, als we niet thuis zijn en direkt kunnen reageren, een reigernet over de vijver. Op die manier kunnen de Koi, ook niet per ongeluk, uit de vijver springen. Zo'n net is dus ook voor hun eigen bescherming. Tevens maken katten en reigers geen kans. Ook meeuwen en andere "visliefhebbers" maken op die manier geen kans.
Er zijn veel soorten voedsel te verkrijgen. Er zijn korrels (rood, geel en groen gemixed). Deze zijn te krijgen in kleine korrels en grote korrels. De korrels bevatten alles wat een Koi in zijn voeding nodig heeft. Het zal duidelijk zijn dat kleine Koi niet moeten worden lastig gevallen met grote korrels. Daar wacht je mee tot ze groot genoeg zijn om ze weg te krijgen. Ook zijn er sticks in de handel maar daarvoor moeten de Koi wel wat groter zijn. Daarnaast is het heel belangrijk om ze "Spirulina" te geven. Spirulina is in korrels te krijgen. Het zijn kleine, donkergroene korrels die er voor zorgen dat de kleuren van de Koi mooi blijven. Daarnaast kun je ze verwennen met "Gammarus". Dit zijn kleine gedroogde garnaaltjes. Hier zijn Koi echt gek van. Ook deze garnaaltjes zijn in diverse maten te krijgen en ook hier geldt: Kleine vis = kleine garnaaltjes, grote vis = grote garnaaltjes. Koi schijnen ook gek te zijn van zijderupsen. Deze zijn bij de speciaalzaak te krijgen in gedroogde vorm. Helaas hebben wij daar nog geen ervaring mee. De rupsen zijn vrij groot en onze Koi hebben de juiste afmetingen daarvoor nog niet bereikt. Voor het najaar bestaat er ook een korrel. Als de temperatuur van het water naar beneden gaat, in de herfst, dan stap je hierop over. Uiteindelijk zal je van dagelijks naar twee keer in de week overgaan om vervolgens naar één keer per week te stappen. En als de temperatuur onder de 6 graden Celcius komt is het stoppen met voeren en de pomp uit. Laat dan de luchtpomp nog wel wat doen. Niet overdreven maar net genoeg om het water niet te laten bevriezen.
korrels spirulina garnaaltjes Koi-snoep
Naast het gewone, reeds vermelde voer, is er ook nog Koi-snoep. Dit is speciaal voor Koi ontwikkeld. Het is gedroogd fruit. Ruikt heel lekker maar smaakt, in ieder geval voor ons, naar niks. Maar de Koi zijn er gek op.
Ook kun je zelf veel doen om de Koi te verwennen. Hang maar een part sinaasappel in de vijver en je zult zien dat ze smullen. Ook een fijn gesneden sappig blaadje sla is niet te versmaden. Ook hier geldt weer, aanpassen aan het bekkie. Maar ook gekookte rijst, havermout en vlokjes bruin brood zijn voor de Koi een delicatesse. En je zult het niet geloven, een teentje knoflook, gesneden op maat van het bekkie, vinden ze overheerlijk. Er zijn zelfs stemmen die zeggen: "Als je Koi voert met knoflook, heb je ze zo handtam. Maar ook, zoals ik al eerder zei, vinden Koi een wurmpje ook heel lekker. Geef ze alleen geen maden. Dat is slecht voor ze. Ook weten we niet zeker of meelwurmen goed voor ze zijn en zolang we daar geen bevestiging van hebben nemen we geen enkel risico. Maar, als je dit gelezen hebt, dan weet je dat er genoeg middelen bestaan, om je troeteldieren te verwennen.
Er zijn diverse voederautomaten in de handel. Van superelectronisch tot simpele machientjes. Ben je echt heel veel en lang van huis, is het raadzaam een dure, electronische automaat aan te schaffen. Die zijn perfect programmeerbaar. Het is van het grootste belang dat Koi's op gezette tijden worden gevoerd. Vooral jonge Koi hebben structuur in de voedingstijden nodig. Ben je echter niet zo heel vaak weg en zijn de momenten dat je weg bent niet zo heel lang, een dag of een paar dagen, dan is er een heel simpele voederautomaat. Hij gaat op batterijen en is instelbaar op 6 voedermomenten per dag. Wij hebben een dergelijk apparaat aangeschaft (zie foto), en dat voldoet prima voor maar ± € 25,-. Het enige nadeel is: Er kunnen alleen maar korrels in. Denk echter niet dat dat éénzijdige voeding betekent. De mixkorrels bevatten alles wat een Koi nodig heeft. Omdat je toch niet te lang wegblijft, is er al weer snel een moment, jouw Koi te verwennen met ander, zeer gewaardeerd, lekkers.
voederautomaat
De skimmer is, en blijft, voor ons een onmisbaar atribuut in de vijver. Hij zuigt het wateroppervlak af en zorgt er zo voor dat onregelmatigheden, op het wateroppervlak, worden weggehaald. Wij hebben onder andere een Lariks in de tuin staan. Op zich een fantastisch mooie boom maar een crime voor de vijver. Ontelbare naaldjes vallen bij het minst zuchtje wind in de vijver. Ook kleine blaadjes weten de mazen van het reigersnet te doorklieven. Al met al zou dat een geweldig rotzooitje worden, ware het niet dat de skimmer ze aan onze ogen onttrekt. Voorwaarde is wel dat je de skimmer dagelijks even schoonmaakt. het is hooguit vijf minuten werk, dus dat is te overzien.
Skimmers zijn er in diverse uitvoeringen. Wij hebben gekozen voor een drijvende skimmer met sponsjes er in, die het water zeven. Zo raken we ook het meeste schuim kwijt. Dat vind je ook terug in de skimmer. Bij het schoonmaken komt er veel bruine viezigheid uit de sponsjes. Dat is het eiwit waar ik eerder over vertelde.
skimmer
Als je inmiddels het bovenstaande hebt gelezen, hoef ik je niets meer te vertellen over chemische middelen. Wel is het belangrijk om een goede UV-lamp aan te sluiten. Hierlangs wordt dan het water gepompt, voordat het door de filter gaat. Deze lamp houdt niet alles tegen want algengroei ontstaat toch wel, maar het houdt best meer tegen dan je denkt. Kijk echter niet te lang in de UV-lamp want voor je het weet, heb je lasogen en daar wordt je absoluut niet vrolijk van.